Bu yazıda, dış kulak yolunun anatomisi, işlevi ve en yaygın hastalıklarını inceleyeceğiz. Ayrıca, bu hastalıkların nedenleri, semptomları, tedavi yöntemleri ve önlenmesi için alınabilecek önlemler hakkında da detaylı bilgi sunacağız.
Dış Kulak Anatomisi
Dış Kulak, 2 ana komponentten oluşur:
- Kulak Kepçesi(Aurikula)
- Dış Kulak Yolu
Kulak Kepçesi Anatomisi:
- Helix (Dış Kenar): Helix, kulak kepçesinin dış sınırını oluşturur ve kulak kepçesini çevreleyen yükseltilmiş bir çerçeve sunar. Bu yapı, kulak kepçesinin dış konturunun büyük bir kısmını şekillendirir.
- Antihelix: Antihelix, helixin iç yüzeyinde bulunan ve helixle paralel bir çıkıntıdır. Ses dalgalarını daha fazla yoğunlaştırmak ve işitme sürecini başlatmak için önemlidir.
- Tragus: Tragus, kulak kepçesinin önünde bulunan bir çıkıntıdır ve ses dalgalarını yakalamada görev alır.
- Cymba ve Cavum: Kulak kepçesinin iç kısmında bulunan bu girinti ve çıkıntılar da işitme sürecinin bir parçasıdır. Cymba, kulak kepçesinin üst iç kısmını oluştururken, cavum alt iç kısmında yer alır. Cymba ve cavum, yapılarının birleştiği bölgeye “konka” denir.
Dış Kulak Yolu Anatomisi:
- Uzunluk: Dış kulak yolunun uzunluğu yaklaşık olarak 2,5 santimetre olarak kabul edilir.
- Kompozisyon: Dış kulak yolunun dış 1/3’ü kıkırdaktan oluşurken, iç 2/3’sü kemik yapıya sahiptir. Bu karışım, dış kulak yolunun sağlam ve koruyucu bir yapı olmasına katkıda bulunur.
- Duvarlar: Dış kulak yolunun arka-üst duvarı, ön-alt duvardan daha kısa bir yapıya sahiptir. Bu, kulak yolunun iç yapısının dengesini sağlar ve işitme sürecinde ses dalgalarının yönlendirilmesine yardımcı olur.
- Şekil: Dış kulak yolunun şekli, düz bir tüp şeklinde değil, daha ziyade hafifçe eğri ve yuvarlaktır. Bu şekil, ses dalgalarının daha etkili bir şekilde iç kulağa iletilmesine yardımcı olur.
- Cilt Tipi: Dış kulak yolunun cildi, vücut derisinin devamıdır ve skuamöz epitelden oluşur. Bu cilt tipi, dış etkenlere karşı koruyucu bir bariyer sağlar.
- Salgı Bezleri: Kulak yolunun girişinde salgı bezleri ve kıl kökleri bulunur. Salgı bezleri, kulak yolunu nemli tutar ve cerumen (kulak kiri) adı verilen bir madde üretir.
- Kıl Kökleri: Kıl kökleri, dış kulak yolunun içerisinde yer alır ve cerumenin dışarıya doğru atılmasına yardımcı olur.
- Cilt Kalınlığı: Dış kulak yolunun kartilaj kısmı, yaklaşık olarak 0,5-1 mm kalınlığındadır. Öte yandan, kemik kısmı daha ince bir cilt tabakasına sahip olup yaklaşık 0,2 mm kalınlığındadır.
- Periostla İlişkisi: Dış kulak yolunun cildi, kemik kısmının üzerinde doğrudan periosta yapışır. Bu, kulak yolunun sağlam yapısını sürdürmek için önemlidir ve kulak yolunun iç kısmının korunmasına yardımcı olur.
- Ek Notlar: Dış kulak yolunun otoskopik muayenesi ve işlemleri sırasında dikkatli olunmalıdır, özellikle kemik kısmında. Çünkü bu bölgedeki işlemler daha ağrılı olabilir ve kulak yolunun iç kısmını zarar verebilecek potansiyel riskleri içerebilir.
Dış Kulak Hastalıkları
a. Kulak Kepçesi(Aurikula) Hastalıkları
b. Dış Kulak Yolu Hastalıkları
Kulak Kepçesi(Aurikula) Hastalıkları:
Kulak kepçesi hastalıkları, çeşitli faktörlerle ilişkilendirilen ve kulak kepçesinin sağlığını etkileyen durumları kapsar. Bu hastalıklar şunlar olabilir:
- Konjenital Anomaliler: Konjenital anomaliler, doğuştan gelen kulak kepçesi yapısındaki anormallikleri ifade eder. Örneğin, mikrotia durumunda kulak kepçesi normalden daha küçük veya eksik olabilir.
- Enflamatuar: Enflamatuar kulak kepçesi hastalıkları, kulak kepçesinin iltihaplanmasına neden olan durumları kapsar. Örneğin, dış kulak yolunun iltihaplanması (otitis externa) bu kategoriye girer.
- Travmatik: Travmatik kulak kepçesi hastalıkları, kulak kepçesine travma veya yaralanma sonucu meydana gelen problemleri ifade eder. Örneğin, kulak kepçesindeki hematom veya kırıklar bu gruba dahildir.
- Tümöral: Tümöral kulak kepçesi hastalıkları, kulak kepçesinde benign (iyi huylu) veya malign (kötü huylu) tümörlerin oluştuğu durumları içerir. Bu tümörler, kulak kepçesinin normal yapısını bozabilir.
- Sistemik: Sistemik hastalıklar, vücudun diğer bölgelerini etkileyen ve aynı zamanda kulak kepçesine de etki edebilen hastalıkları kapsar. Örneğin, otoimmün hastalıklar veya bağ dokusu hastalıkları sistemik hastalıklara örnektir ve kulak kepçesini de etkileyebilir.
Kulak Kepçesi Konjenital Anomalileri:
Kulak kepçesi konjenital anomalileri, doğuştan gelen kulak yapısı bozukluklarını içerir. Bu anomaliler şunlar olabilir:
Anotia:
Kulak kepçesinin tamamen eksik olduğu durumdur.
Mikrotia:
Kulak kepçesinin normal boyutta olmayıp küçük veya düzensiz şekilde geliştiği bir durumdur.
Aksesuar Kulak Kepçesi:
İki kulak kepçesi bulunur veya ek kulak dokusu bulunur.
Kepçe Kulak:
Kulak kepçesi normalden daha fazla belirgindir ve kulak çıkıntılıdır.
Preauriküler Sinüs:
Preauriküler sinüsün kökeni, embriyolojik bir süreçle ilişkilendirilir. Embriyonik dönemde, kulak ve çevresindeki yapılar gelişirken, bu bölgenin kapanmasını bekleriz ama bazen deri altında bir sinüs veya çukur oluşabilir. Preauriküler sinüsün varlığı kalıtsal bir özellik olabilir. Bazı durumlarda bu sinüsün enfekte olması veya iltihaplanması gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Akut durumda antibiyoterapi yapılır. Sık tekrarlayan enfeksiyonlar cerrahi müdahale gerektirebilir.
Kulak Kepçesi(Aurikula) İnflamatuvar Hastalıkları:
Perikondrit/Kondrit:
- Nedenler: Perikondrit veya kondrit, kulak kepçesinin iltihaplanmasını ifade eder. Genellikle eksternal otite (kulak iltihabı) veya travma sonrası ortaya çıkar. Bu durum, kulak kepçesinin kıkırdak ve üstündeki perikondriyum, kemik ve üstündeki periost ile ilgili olabilir.
- Semptomlar: Perikondritin belirtileri arasında kulak kepçesi ve dış kulak yolunda ağrı, kaşıntı, hassasiyet, kızarıklık, ödem ve endürasyon (sertleşme) bulunur. İleri vakalarda kabuklanma ve sulanma da görülebilir. Enfeksiyonun temel belirtileri “Calor” (ısı), “Rubor” (kızarıklık), “Tumor” (şişlik), ve “Dolor” (ağrı) olarak bilinir.
- Tedavi: Perikondrit tedavisi, pansuman (Aluminyum Asetat %4 solüsyonu ile ödemi çözmek için) ve antibiyotikli pomadlar gibi lokal yöntemleri içerebilir. Antibiyotik tedavisi (geniş spektrumlu), analjezikler, ve gerektiğinde hastaneye yatırma gibi tedavi yaklaşımları kullanılır. Apse oluşumu durumunda, abse drene edilmeli ve drene edilen materyalden kültür ve antibiyogram örneği alınmalıdır.
Erizipel:
- Tanım: Erizipel, akut yüzeyel selülit olarak bilinen bir deri enfeksiyonudur ve genellikle Grup A beta hemolitik streptokok bakterisinin neden olduğu bir hastalıktır. Bu enfeksiyon, deri ve deri altı dokuları etkiler.
- Semptomlar: Hastalık, parlak kırmızı, iyi sınırları olan lezyonlarla karakterizedir. İleri vakalarda sınırlar seçilemez hale gelebilir.
- Tedavi: Erizipel tedavisi, ödemi azaltmak için pansuman (Aluminyum Asetat %4 emdirilmiş gazlı bezle), oral veya IV antibiyotiklerle ve analjeziklerle yapılır.
Herpes Zoster Oticus (Ramsay Hunt Sendromu):
- Tanım: Herpes Zoster Oticus veya Ramsay Hunt Sendromu, Varicella zoster virüsünün neden olduğu bir viral enfeksiyondur.
- Semptomlar: Semptomlar arasında otalji (kulak ağrısı), fasiyal paralizi (yüz felci), kulak kepçesi cildinde döküntüler (konkal aurikulada eritematöz veziküller), işitme kaybı, baş dönmesi ve kabuklanan veziküller yer alır.
- Tedavi: Tedaviye erken başlamak önemlidir. Göz koruması sağlanmalı, analjezikler ve steroidler (10 – 14 gün) kullanılmalıdır. Ayrıca, antiviral tedavi (1 hafta) uygulanabilir. Fasiyal paralizi tamamen iyileşme oranı %50’nin altındadır.
Enfekte Sebase Kist:
- Tanım: Kulak bölgesinde enfekte sebase kist, saç foliküllerinin yakınında veya kulak kepçesinin iç kısmında oluşan sıvı dolu bir kese olan sebase kistin enfekte olması sonucu gelişir. Bu kistler genellikle yağ bezlerinin tıkanması veya saç folikülünün iltihaplanması nedeniyle ortaya çıkar.
- Semptomlar: Kulak bölgesindeki enfekte sebase kistin belirtileri enfeksiyonun şiddetine ve yayılımına bağlı olarak değişebilir. Kistin üzerinde kızarıklık, şişlik ve ağrı görülebilir. Ayrıca kulak bölgesinde hassasiyet ve ağrı hissedilir. Enfeksiyon ilerledikçe, içerisinde püy birikimi olabilir.
- Tedavi: Kulak bölgesindeki enfekte sebase kistlerin tedavisi şunları içerebilir:
- Kistin Drenajı: Enfekte sıvının boşaltılması için kistin drenajı yapılır. Bu işlem, enfeksiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olur.
- Antibiyotikler: Geniş spektrumlu antibiyotikler, enfeksiyonun tedavisinde kullanılır. Antibiyotikler, enfekte bölgeye yönelik enfeksiyonu azaltmaya yardımcı olabilir.
- Ağrı Yönetimi: Ağrıyı hafifletmek için analjezikler (ağrı kesici ilaçlar) kullanılabilir.
Kulak Kepçesi (Aurikula) Tümörleri:
Benign (İyi Huylu) Tümörler:
- Kistler: Küçük kistler nadiren tedavi gerektirir, ancak büyük veya semptomatik kistler cerrahi olarak çıkarılabilir.
- Kondrom: İyi huylu kondromlar genellikle cerrahi eksizyon ile tedavi edilir.
- Pigmente Nevüs: Bu tür lezyonlar genellikle takip edilir ve kansere dönüşme riski düşüktür.
- Keloid: Keloid tedavisi için cerrahi çıkarma, kortikosteroid enjeksiyonları veya radyoterapi gibi yöntemler kullanılabilir.
- Skuamoz Papilloma: Cerrahi eksizyon sıklıkla tedavi için kullanılır.
- Hemanjiom: Deri veya dokularda kan damarlarından kaynaklanan benign büyümelerdir.
Malign (Kötü Huylu) Tümörler:
- Bazal Hücreli Karsinom: Genellikle cerrahi eksizyon tercih edilir, ancak tümörün büyüklüğüne ve yerine bağlı olarak radyoterapi veya diğer tedavi yöntemleri de kullanılabilir.
- Skuamöz Hücreli Karsinom: Cilt kanseri olan bu tümörün tedavisi cerrahi eksizyon, radyoterapi veya kemoterapiyi içerebilir.
- Malign Melanom: Tedavi cerrahi eksizyon ile başlar ve lenf düğümleri kontrol edilebilir. İleri evrelerde immünoterapi ve hedefe yönelik tedaviler kullanılabilir.
- Rabdomiyosarkom: Bu nadir yumuşak doku tümörünün tedavisi, cerrahi, radyoterapi ve kemoterapiyi içerebilir.
Kulak Kepçesi (Aurikula) Sistemik Hastalıkları:
Kulak kepçesi sistemik hastalıkları, genellikle otoimmün kökenli olabilen ve kulak kepçesi ile ilgili belirtilere neden olan nadir hastalıklardır. Bu hastalıklar arasında en bilineni “Tekrarlayıcı Polikondrit” olarak adlandırılır.
Tekrarlayıcı Polikondrit:
- Tanım: Tekrarlayıcı Polikondrit, kıkırdak dokularının epizodik ve progresif inflamasyonunu içeren nadir bir otoimmün hastalıktır. Bu hastalık, vücudun çeşitli bölgelerindeki kıkırdak dokularını etkileyebilir, ancak kulak kepçesi dahil olmak üzere baş ve boyun bölgesindeki kıkırdaklar sıklıkla etkilenir.
- Belirtiler: Tekrarlayıcı Polikondrit, ateş, ağrı, şişlik ve eritem (kızarıklık) gibi semptomlara yol açabilir. Kulak kepçesi tutulumu, kulak kepçesinde ağrı ve şişlik olarak kendini gösterebilir.
- Diğer Tutulan Alanlar: Bu hastalık, sadece kulak kepçesi değil, aynı zamanda dış kulak, larenks (gırtlak), trakea (soluk borusu), bronşlar ve burun gibi diğer kıkırdak dokularını da etkileyebilir. Larenks ve trakea tutulumu, solunum yolu obstrüksiyonuna (tıkanıklığına) yol açabilir.
- Etyoloji: Tekrarlayıcı Polikondritin tam etyolojisi tam olarak anlaşılmamıştır, ancak otoimmün bir mekanizma dahil olduğuna inanılmaktadır. Vücudun kendi dokularına karşı bağışıklık sistemi yanıtı bu hastalığın temelinde yer alabilir.
- Tedavi: Tekrarlayıcı Polikondritin tedavisinde genellikle kortikosteroidler (steroid ilaçlar) kullanılır. Bu ilaçlar inflamasyonu azaltmaya yardımcı olabilir ve semptomları hafifletebilir. Tedavi, semptomların şiddetine ve hastanın yanıtına bağlı olarak ayarlanır.
Kulak Kepçesi (Aurikula) Travmatik Hastalıkları:
Auriküler Hematom:
- Tanım: Auriküler hematom, kulak kepçesine künt bir travma sonucu oluşan ve kulak kıkırdağı ile perikondrium (kıkırdak zarı) arasında kan birikmesine neden olan bir durumdur.
- Nedenler: Genellikle güreşçiler, boksörler ve benzeri temas sporlarıyla uğraşan kişilerde görülür. Türkiyede, çocuk yurdu gibi ortamdaki çocukların kulağını sıkıştırması sonucu da ortaya çıkabilir.
- Semptomlar: Auriküler hematom, kulağın dış görünümünde morumsu bir şişlik oluşturur. Bu şişlik, içerisinde kan birikimi olduğu izlenimi verir.
- Tedavi: Auriküler hematomun tedavisi, hematomun temizlenmesini ve kıkırdağın perikondriyum ile temasının yeniden sağlanmasını amaçlar. Küçük hematomlar için iğne aspirasyonu, baskı uygulama veya sütur kullanılabilir. Büyük hematomlar için drenaj yapılır, ardından gazlı bez veya düğme ile baskılı sütürasyon gerçekleştirilir. Antibiyoterapi gerekebilir. Sütur, bir hafta sonra çıkarılır. Tedavi edilmezse, kıkırdağın beslenmesi bozulabilir, enfeksiyon oluşabilir, nekroz (doku ölümü) meydana gelebilir ve sonuçta kartilaj kaybı ve deformite (örneğin “karnıbahar kulak” olarak adlandırılan bir deformite) olabilir.
Laserasyonlar (Kesikler):
- Tanım: Laserasyonlar, kulak kepçesine keskin bir nesne veya yüzey tarafından neden olan kesik veya yara izleridir.
- Nedenler: Laserasyonlar, kazalar, darbeler veya keskin nesnelerin teması sonucu ortaya çıkabilir.
- Semptomlar: Laserasyon semptomları kesik veya yara bölgesine bağlı olarak değişir. Kanama, ağrı, şişlik ve enfeksiyon riski olabilir.
- Tedavi: Laserasyonların tedavisi, yaranın boyutuna ve derinliğine bağlıdır. Küçük kesikler için temizlik, antibiyotik merhem uygulaması ve sütur gibi basit tedavi yöntemleri yeterli olabilir. Derin veya büyük kesikler cerrahi müdahale gerektirebilir. İyileşme süreci boyunca enfeksiyonu önlemek için hijyen önlemleri alınmalıdır.
Aurikulanın Donmaları:
- Tanım: Aurikulanın donması, aşırı soğuk hava koşullarında kulak kepçesinin doku hasarı görmesi sonucu oluşan bir durumdur.
- Nedenler: Donma, düşük sıcaklıklara uzun süre maruz kalmak veya rüzgarla birlikte soğuk hava koşullarında bulunmak gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.
- Semptomlar: Donma semptomları, kulakta ağrı, şişlik, beyaz veya mavi renk değişiklikleri, uyuşma ve karıncalanma içerebilir.
- Tedavi: Donma tedavisi, donmuş bölgelerin ılık suyla yavaşça ısıtılmasıyla başlar. Daha sonra, yara bakımı ve ağrı kesiciler kullanılabilir. Ciddi donma durumlarında tıbbi müdahale gerekebilir.
Aurikulanın Yanıkları/Kimyasal Yaralanmaları:
- Tanım: Aurikulanın yanıkları veya kimyasal yaralanmaları, kulak kepçesinin kimyasal maddelere veya aşırı sıcaklıklara maruz kalması sonucu oluşan doku hasarlarıdır.
- Nedenler: Yanıklar, sıcak sıvılar, ateş, kimyasal maddeler veya güneş yanığı gibi birçok farklı nedenle meydana gelebilir.
- Semptomlar: Yanık veya kimyasal yaralanma semptomları, ağrı, şişlik, kızarıklık, kabarcıklar, yara izleri ve enfeksiyon riski içerebilir.
- Tedavi: Yanık veya kimyasal yaralanmaların tedavisi, yaranın şiddetine ve nedenine bağlıdır. Ilık suyla soğutma, yarayı temizleme, antibiyotik merhem uygulama ve yanık bakımı gerekebilir. Ciddi yanıklar tıbbi müdahale gerektirebilir.
Dış Kulak Yolu Hastalıkları
- Konjenital Atrezi
- Edinsel Dış Kulak Yolu Stenozu
- Dış Kulak Yolu Enfeksiyonu/Enflamasyonu
- Otomikoz (Kulak Mantarı)
- Malign Otitis Eksterna (Nekrotizan O.E.)
- Kulak Buşonları (Kulak Tıkanıklıkları)
- Fronkül (Lokalize Otitis Eksterna)
- Akut Diffüz Otitis Eksterna
- Kronik Diffüz Otitis Eksterna
- Büllöz Mirinjit
- Sıkışmış Serumen (Kulak Kiri)
- Keratosis Obturans
- Yabancı Cisim
- Ekzositoz
- Osteom
- Malign Lezyonlar
Konjenital Atrezi (Doğuştan Gelen Kulak Yolu Kapalılığı):
Tanım: Konjenital atrezi, birinci brankiyal yarığın DKY kanalını tam oluşturamaması sonucu ortaya çıkan bir durumdur.
Nedenler:
- Genetik faktörler
- Anne karnındaki gelişim sırasında meydana gelen anormal gelişim
- Genellikle tek taraflı kulak yolunun eksikliği
- Aurikula (kulak kepçesi) anomalileri sıklıkla birlikte görülür, örneğin, anotia veya mikrotia gibi.
- Kemikçik malformasyonları ve orta kulak anomalileri gibi ortak eşlik eden durumlar
Tanı:
- Kulak Burun Boğaz muayenesi gereklidir.
- Odyolojik inceleme yapılmalıdır.
- Radyolojik incelemeler (örneğin, BT taramaları) gerekebilir.
Tedavi:
- Cerrahi müdahale ile DKY’nun açılması gerekir.
- Kemikçik malformasyonları ve işitme sorunları için kemik implantlı işitme cihazları kullanılabilir.
Edinsel DKY Stenozu (Kazanılmış Dış Kulak Yolu Darlığı):
Tanım: Edinsel DKY stenozu, DKY’nun yumuşak doku veya kemik bölümünde darlık oluştuğu bir durumdur.
Nedenler:
- Kronik tekrarlayan eksternal otit
- Travma
- Yetersiz pansuman sonrası kulak cerrahisi
- Tümörler
- Semptomlar değişkenlik gösterir ve işitme azlığına yol açabilir.
Tanı:
- Kulak Burun Boğaz muayenesi
- Odyolojik inceleme
- Radyolojik incelemeler
Tedavi:
- Tedavi, darlığın derecesine ve nedenine bağlı olarak cerrahi (dış kulak kanalı plastiği) veya diğer tedavi yöntemlerini içerebilir.
DKY Enfeksiyon/Enflamasyonu:
Tanım: DKY enfeksiyonları, dış kulak yolunda bakteriyel, viral ve fungal (mantar) enfeksiyonların görüldüğü durumları kapsar.
Nedenler:
- Bakteriyel enfeksiyonlar (lokalize otitis eksterna, diffüz otitis eksterna, malign otitis eksterna gibi)
- Viral enfeksiyonlar
- Fungal enfeksiyonlar
- Kulak ağrısı
- Kaşıntı
- Akıntı
- İşitme kaybı
Tanı:
- Kulak Burun Boğaz muayenesi
- Odyolojik inceleme
- Semptomlara bağlı olarak radyolojik incelemeler
Tedavi:
- Tedavi, enfeksiyonun türüne ve şiddetine bağlı olarak antibiyotikler, analjezikler ve yerel tedavi yöntemlerini içerebilir.
Otomikoz (Kulak Mantarı):
Tanım: Otomikoz, kulak kanalının fungal (mantar) enfeksiyonudur.
Nedenler:
- En yaygın patojenler arasında Aspergillus niger, Aspergillus fumigatus ve Candida albicans bulunur.
- Sıcak ve nemli iklimlerde daha sık görülür.
- Şiddetli kaşıntı
- Kulak ağrısı
- Sulu akıntı
Tanı:
- Tanı, kulak içinde mantar debrisinin görülmesi ile kolayca konur.
Tedavi:
- Tedavi, mantar plaklarının temizlenmesini ve yerel tedaviyi içerebilir.
Malign Otitis Eksterna (Nekrotizan O.E.):
Tanım: Malign otitis eksterna, Pseudomonas enfeksiyonunun DKY’da neden olduğu inflamatuar bir durumdur.
Nedenler:
- Genellikle yaşlı, diyabetik ve immün yetmezlikli hastalarda görülür.
- Şiddetli kulak ağrısı
- İşitme kaybı
- Çeşitli cranial sinir paralizileri
Tanı:
- Genellikle semptomlar ve kulak muayenesi ile konur.
Tedavi:
- Tedavi, genellikle intravenöz antibiyotikler ve diğer destekleyici önlemleri içerir.
Kulak Buşonları (Kulak Tıkanıklıkları):
Tanım: Kulak buşonları, dış kulak yolu içindeki kulak kiri birikimi nedeniyle oluşur.
Nedenler:
- Kulak kirinin normalden fazla birikmesi
- İşitme azalması
- Kulak dolgunluğu hissi
- Kulak ağrısı
Tanı:
- Tanı basit bir kulak muayenesi ile yapılabilir.
Tedavi:
- Tedavi, kulak buşonunun çıkarılmasını içerir, bu genellikle bir sağlık profesyoneli tarafından yapılır.
Fronkül (Lokalize Otitis Eksterna):
Tanım: Fronkül, kulak yolunun dış kısmında bulunan saç foliküllerinin iltihaplanması sonucu oluşan bir enfeksiyon durumudur. Genellikle acı veren bir kulak enfeksiyonu olarak kendini gösterir.
Nedenler: Fronkül, saç foliküllerinin tıkanması ve sonrasında bakterilerin enfeksiyona yol açmasıyla ortaya çıkabilir.
- Kulak ağrısı (şiddetli)
- Kulakta hassasiyet
- Enfekte bölgenin kızarması ve şişmesi
- Bazı durumlarda sulu veya irinli akıntı
Tanı: Kulak muayenesi ile teşhis edilebilir.
Tedavi: Tedavi genellikle antibiyotikler ve enfekte bölgenin temizlenmesini içerir. Ciddi vakalarda cerrahi drenaj gerekebilir.
Akut Diffüz Otitis Eksterna:
Tanım: Akut diffüz otitis eksterna, kulak yolunun enfekte olması sonucu ortaya çıkan bir kulak iltihaplanması durumudur. Genellikle su temasından sonra veya kulak yolunu tahriş eden nesnelerin kullanımından sonra gelişebilir.
Nedenler: Enfeksiyon genellikle bakterilerin kulak yoluna girmesiyle başlar. Nemli ortamlar bu enfeksiyonun gelişmesine katkıda bulunabilir.
- Kulak ağrısı (şiddetli)
- Kulakta kaşıntı
- Kulakta kızarıklık ve şişlik
- Sulu veya irinli akıntı
Tanı: Kulak muayenesi ile teşhis edilebilir.
Tedavi: Tedavi antibiyotik damlalar veya merhemler, ağrı kesiciler ve kulak yolunun temizlenmesini içerebilir.
Kronik Diffüz Otitis Eksterna:
Tanım: Kronik diffüz otitis eksterna, uzun süreli ve tekrarlayan kulak enfeksiyonlarına atıfta bulunan bir terimdir. Genellikle tedavi edilmezse veya tekrarlayan enfeksiyonlar yaşanırsa ortaya çıkabilir.
Nedenler: Kronik diffüz otitis eksterna, genellikle akut enfeksiyonların düzensiz veya yetersiz tedavi edilmesi sonucu gelişebilir.
- Sürekli kulak ağrısı veya rahatsızlık
- Kulakta kaşıntı
- Kulakta sulu veya irinli akıntı
- Kulak yolunun daralması veya darlık
Tanı: Kronik diffüz otitis eksterna teşhisi, kulak muayenesi ve semptomların uzun süre devam ettiğinin tespiti ile konabilir.
Tedavi: Tedavi, enfeksiyonun kontrol altına alınmasını ve kulak yolunun temizlenmesini içerir. Antibiyotik tedavisi genellikle gereklidir.
Büllöz Mirinjit:
Tanım: Büllöz mirinjit, kulak zarının veya orta kulağın iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir kulak rahatsızlığıdır. Bu iltihaplanma, sıvı dolu kabarcıkların (büllöz lezyonlar) oluşmasına neden olabilir.
Nedenler:
- Enfeksiyonlar (bakteriyel veya viral)
- Alerjiler
- Otoimmün hastalıklar
- Kulak ağrısı
- İşitme kaybı
- Kulakta dolgunluk hissi
- Büllöz lezyonların oluşması
Tanı: Kulak muayenesi ve gerekirse işitme testleri kullanılarak teşhis edilir.
Tedavi: Tedavi, altta yatan nedenin tedavisini içerebilir. Antibiyotikler enfeksiyonlara karşı kullanılabilir ve diğer ilaçlar semptomları hafifletebilir. Nadir durumlarda cerrahi gerekebilir.
Sıkışmış Serumen (Kulak Kiri):
Tanım: Sıkışmış serumen, dış kulak yolunda birikmiş olan kulak kiri (serumen) nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Kulak kirinin normalden fazla üretilmesi veya kulak kanalının tıkanması sonucu oluşabilir.
Nedenler:
- Kulak kirinin normalden fazla üretilmesi
- Kulak temizleme çubuklarının kullanımı (kulak kiri daha fazla itilebilir)
- Kulak kanalının anatomik yapısının dar olması
- İşitme kaybı
- Kulak dolgunluğu hissi
- Kulak ağrısı (nadiren)
Tanı: Kulak muayenesi ve gerekirse kulak lavajı veya endoskopi kullanılarak teşhis edilir.
Tedavi: Tedavi genellikle kulak lavajı ile kulak kirinin temizlenmesini içerir. Nadir durumlarda, sıkışmış serumen cerrahi olarak çıkarılabilir.
Keratosis Obturans:
Tanım: Keratosis obturans, dış kulak kanalının aşırı şekilde ölü deri hücresi birikimi ile tıkanması sonucu ortaya çıkan bir kulak rahatsızlığıdır.
Nedenler:
- Dış kulak kanalının doğal temizleme mekanizmasının bozulması
- Sık kulak temizleme çubuğu kullanımı
- Aşırı yüzme veya banyo yapma
- İşitme kaybı
- Kulak ağrısı
- Kulak çınlaması
- Dış kulak kanalının tıkanması
Tanı: Kulak muayenesi ve endoskopi gibi görüntüleme yöntemleri kullanılarak teşhis edilir.
Tedavi: Tedavi, tıkanmış kulak kanalının temizlenmesini içerir. Bu işlem kulak içi damlaların veya sıvıların kullanılmasıyla gerçekleştirilebilir. Tekrarlayan durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Yabancı Cisim:
Tanım: Yabancı cisim, dış kulak yoluna girmiş olan herhangi bir nesne veya maddeyi ifade eder. Bu cisimler kulakta rahatsızlığa ve enfeksiyon riskine neden olabilirler.
Nedenler:
- Çocuklar için oyuncaklar veya küçük nesnelerin kulak içine girmesi
- Yüzme sırasında suyun içeriye sürüklediği yabancı cisimler
- Kulak temizleme çubuklarının kullanımı
- Kulak ağrısı
- İşitme kaybı
- Kulak içinde basınç veya dolgunluk hissi
Tanı: Kulak muayenesi ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak teşhis edilir.
Tedavi: Yabancı cisimler kulaktan uzaklaştırılmalıdır. Bu işlem genellikle bir sağlık profesyoneli tarafından yapılır. Cismin büyüklüğüne ve yerleşimine bağlı olarak yerel anestezi gerekebilir.
Ekzositoz:
Tanım: Ekzositoz, dış kulak kanalında kemik büyümelerinin oluştuğu bir durumdur.
Nedenler:
- Sık yüzme ve dalma aktiviteleri, sürekli soğuk suya maruz kalma
- Kemik büyümelerine bağlı olarak dış kulak yolunun daralması
- Genetik yatkınlık
- İşitme kaybı (işitme kaybına neden olacak derecede büyüme olduğunda)
- Kulak yolu içinde cilt büyümeleri (örneğin, ekzositoz)
- Kulak içinde debris (kulak kiri) birikimi
- Sık tekrarlayan dış kulak enfeksiyonları
Tanı: Kulak muayenesi ve işitme testleri (işitme kaybının derecesini belirlemek için) kullanılarak teşhis edilir.
Tedavi:
- İşitme kaybına neden olacak derecede büyümeler varsa, cerrahi müdahale gerekebilir.
- Cerrahi sırasında, cilt kaldırılır, kemik büyümeleri düzeltilir ve kulak yolunun normal genişliğine getirilir.
- Ameliyat sonrası dönemde iyileşme takip edilir ve işitme düzeltilir.
Ekzositoz genellikle soğuk suya sürekli maruz kalan kişilerde görülür ve sık yüzme veya dalma aktiviteleri bu durumu etkileyebilir. İşitme kaybı gibi semptomlar fark edildiğinde, kulak muayenesi ve işitme testleri yapılmalıdır. İleri derecede işitme kaybına yol açan büyümeler cerrahi olarak tedavi edilebilir.
Osteom:
Tanım: Osteom, dış kulak kanalının iç yüzeyinde kemik büyümesi olarak tanımlanan bir durumdur.
Nedenler:
- Dış kulak kanalına su veya nemli nesnelerin sık girmesi
- Kronik dış kulak yolunun irritasyonu veya travması
- İşitme kaybı
- Kulak ağrısı
- Kulak çınlaması
- Kulak içinde dolgunluk hissi
Tanı: Kulak muayenesi ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak teşhis edilir.
Tedavi: Osteom tedavisi genellikle cerrahi müdahale gerektirir. Cerrahi, büyümüş kemik dokusunun çıkarılmasını içerir. İşlem sonrası kulak kanalının normal işleyişini sağlamak için yerel tedaviler uygulanabilir.
Malign Lezyonlar:
Tanım: Malign lezyonlar, dış kulak kanalında kötü huylu (kanserli) tümörlerin geliştiği durumları ifade eder. Bu tür tümörler nadir görülürler, ancak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilirler.
Nedenler:
- Genetik faktörler
- Ultraviyole (UV) maruziyet
- Sigara içme
- Diğer kanser risk faktörleri
- İşitme kaybı
- Kulak ağrısı
- Kulakta kanama veya akıntı
- Kulak çınlaması
Tanı: Kulak muayenesi, biyopsi ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak teşhis edilir.
Tedavi: Malign lezyonların tedavisi, tümörün türüne, büyüklüğüne ve yayılma derecesine bağlı olarak cerrahi eksizyon, radyoterapi, kemoterapi veya bir kombinasyonu içerebilir. Tedavi yakından takip edilmelidir.
Bu yazı, Kulak-Burun-Boğaz Hastalıkları ve daha birçok başlık altında incelenmektedir. Instagram hesabımızdan yeni içerikleri takip edebilirsiniz.
Son düzenleme: 25/09/2023